रामचंद्र साबळे म्हणतात या तारखेपासून परतीचा पाऊस सुरू होण्याची शक्यता!

महाराष्ट्रातील हवामान स्थिती: वातावरणातील अस्थिरतेचा इशारा

आज, 2 सप्टेंबर, ज्येष्ठ हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी महाराष्ट्रातील हवामानाच्या स्थितीवर महत्त्वपूर्ण अंदाज वर्तवला आहे. सोमवार, मंगळवार आणि बुधवार या तीन दिवसांसाठी हवामानात मोठ्या प्रमाणात बदल दिसून येत आहे. या अस्थिर हवामानामुळे मराठवाड्यातील परभणी, जालना, बीड आणि इतर जिल्ह्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात परिणाम झाला आहे. विदर्भातील काही जिल्ह्यांमध्येही याचा परिणाम दिसून आला आहे. विशेषतः हिंगोली जिल्ह्यात शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे.

हवामान अस्थिरतेचे कारण: हवेच्या दाबातील बदल

डॉ. रामचंद्र साबळे यांच्या मते, हवामानातील या अस्थिरतेचे मुख्य कारण म्हणजे बंगालच्या उपसागरावर हवेचा दाब कमी होणे आणि त्याचे तेलंगणाच्या दिशेने सरकणे. या प्रक्रियेमुळे वादळी वारे आणि चक्राकार वाऱ्यांचा परिघ मराठवाड्यात पसरला. तेलंगणावरून उत्तरेकडे मराठवाड्याच्या उत्तरेकडील भागात आणि विदर्भाच्या भागात ढग पसरले, ज्यामुळे पाऊस झाला. काही ठिकाणी ढगफुटीमुळे पिकांचे नुकसानही झाले.

आठवड्यातील हवामानाचा अंदाज: मराठवाडा आणि विदर्भात अस्थिर स्थिती

या आठवड्यात महाराष्ट्रातील हवेचा दाब 1004 ते 1006 हेप्टापास्कल दरम्यान राहील, ज्यामुळे पावसात काही काळ उघडीप आणि सूर्यप्रकाश होईल. जिथे हवेचा दाब कमी होईल, तिथे हलक्या ते मध्यम स्वरूपात पावसाची शक्यता राहील. आकाश अंशतः ढगाळ राहण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे पिकांना वाढीसाठी अनुकूल वातावरण मिळेल.

डॉ. साबळे यांनी पुढे सांगितले की, येत्या दोन दिवसांत हे वातावरण असेच राहील, त्यानंतर हवामानात काही बदल होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी हा हवामानाचा अंदाज लक्षात घेऊन योग्य ती खबरदारी घ्यावी.

हवामानातील बदलामुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान

हवामानातील या अनपेक्षित बदलामुळे शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात आर्थिक नुकसान सहन करावे लागत आहे. विशेषतः मराठवाड्यातील आणि विदर्भातील शेतकरी या अस्थिर हवामानामुळे पिकांच्या नुकसानीला सामोरे जात आहेत. राज्यातील शेतकऱ्यांनी हवामानाच्या या अस्थिरतेचा विचार करून आपल्या शेतीची योग्य काळजी घेण्याची गरज आहे.

महाराष्ट्रात पावसाचे प्रमाण वाढणार: परतीचा मान्सून उशिरा सुरू होण्याची शक्यता

ज्येष्ठ हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी महाराष्ट्रातील हवामान परिस्थितीवर महत्त्वपूर्ण अंदाज व्यक्त केला आहे. बंगालच्या उपसागराच्या उत्तर भागावर कमी दाबाचे क्षेत्र निर्माण झाल्यामुळे महाराष्ट्राच्या पूर्व भागात, विशेषतः विदर्भ, मराठवाडा, सोलापूर, आणि लातूर भागात पावसाची शक्यता निर्माण झाली आहे. या हवामान स्थितीमुळे या भागात पाऊस झाला आहे.

परतीचा मान्सून उशिरा सुरू होण्याची शक्यता

डॉ. साबळे यांच्या मते, परतीचा मान्सून सुरु होण्यास अजून काही काळ लागणार आहे. परतीचा मान्सून साधारणपणे 1 सप्टेंबरला सुरू होतो, परंतु सध्याच्या स्थितीनुसार, राजस्थानमध्ये अधूनमधून पाऊस होत आहे. राजस्थानमध्ये हवेचा दाब वाढल्याशिवाय पाऊस थांबणार नाही आणि वारे आग्नेयेकडून ईशान्येकडे वाहायला लागतील. अशा परिस्थितीत, परतीचा मान्सून सुरू होण्यासाठी 7 ते 10 सप्टेंबरपर्यंतचा कालावधी लागण्याची शक्यता आहे.

महाराष्ट्राच्या दुष्काळी पट्ट्यात चांगल्या पावसाची अपेक्षा

महाराष्ट्रातील दुष्काळी पट्ट्यातील 14 जिल्ह्यांमध्ये जोरदार पाऊस होईल आणि तळी व विहिरींमध्ये पाण्याची पातळी वाढेल, अशी अपेक्षा डॉ. साबळे यांनी व्यक्त केली आहे. सध्याच्या स्थितीनुसार, या जिल्ह्यांमध्ये अजूनही चांगल्या पावसाची प्रतीक्षा आहे. त्यांनी नमूद केले की, 10 सप्टेंबर ते 10 ऑक्टोबर या काळात या भागात पावसाचे प्रमाण वाढेल आणि दुष्काळी परिस्थिती सुधारेल.

सप्टेंबरमध्ये सरासरीपेक्षा अधिक पावसाचा अंदाज

भारतीय हवामान शास्त्र विभागाने देखील सप्टेंबर महिन्यात सरासरीपेक्षा अधिक पावसाचा अंदाज व्यक्त केला आहे. डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी म्हटले आहे की, महाराष्ट्रात पावसाचे प्रमाण वाढेल आणि हवामान स्थितीतील हे बदल शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकतात. त्यांनी शेतकऱ्यांना पुढील काही आठवड्यांत पावसाच्या स्थितीवर लक्ष ठेवण्याचे आवाहन केले आहे.

महाराष्ट्रातील तीन दिवसांचा हवामान अंदाज: काही ठिकाणी हलक्या, तर काही ठिकाणी जोरदार पावसाची शक्यता

ज्येष्ठ हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी महाराष्ट्रातील पुढील तीन दिवसांसाठी हवामानाचा अंदाज वर्तवला आहे. राज्यातील विविध भागांमध्ये पावसाचे प्रमाण बदलते राहणार असून, काही ठिकाणी हलका पाऊस तर काही ठिकाणी जोरदार पावसाची शक्यता आहे.

दक्षिण आणि उत्तर कोकणातील पावसाचा अंदाज

दक्षिण कोकणातील सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात 15 ते 32 मिलीमीटर आणि रत्नागिरी जिल्ह्यात 8 ते 42 मिलीमीटर पावसाची शक्यता आहे. उत्तर कोकणातील रायगड जिल्ह्यात 8 ते 26 मिलीमीटर, ठाणे जिल्ह्यात 8 ते 24 मिलीमीटर आणि पालघर जिल्ह्यात 10 ते 21 मिलीमीटर पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.

उत्तर महाराष्ट्रातील पावसाची स्थिती

उत्तर महाराष्ट्रात नाशिकला 3 ते 6 मिलीमीटर, धुळ्याला 3 ते 13 मिलीमीटर, नंदुरबारला 4 ते 8 मिलीमीटर आणि जळगावला 5 ते 33 मिलीमीटर पावसाची शक्यता आहे. जळगाव जिल्ह्यात सरासरीपेक्षा जास्त पावसाची शक्यता आहे, तर नाशिक, धुळे, आणि नंदुरबार जिल्ह्यांमध्ये मध्यम ते हलक्या स्वरूपाचा पाऊस पडेल.

मराठवाड्यात पावसाचा अंदाज

मराठवाड्यातील धाराशिव जिल्ह्यात 2 ते 3 मिलीमीटर, लातूरला 6 ते 8 मिलीमीटर, नांदेडला 3 ते 33 मिलीमीटर, बीडला 1 ते 4 मिलीमीटर, परभणीला 4 ते 30 मिलीमीटर, हिंगोलीला 4 ते 55 मिलीमीटर, जालना जिल्ह्यात 5 ते 18 मिलीमीटर, आणि छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यात 1 ते 3 मिलीमीटर पावसाची शक्यता आहे. हिंगोली आणि परभणी जिल्ह्यांमध्ये जोरदार पावसाची शक्यता आहे, तर जालन्यात मध्यम स्वरूपाचा पाऊस पडेल.

विदर्भातील पावसाची स्थिती

पश्चिम विदर्भातील बुलडाणा जिल्ह्यात 3 ते 30 मिलीमीटर, अकोला जिल्ह्यात 4 ते 32 मिलीमीटर, वाशिम जिल्ह्यात 5 ते 26 मिलीमीटर, अमरावती जिल्ह्यात 7 ते 40 मिलीमीटर, यवतमाळ जिल्ह्यात 7 ते 34 मिलीमीटर, वर्धा जिल्ह्यात 6 ते 31 मिलीमीटर, नागपूर जिल्ह्यात 15 ते 19 मिलीमीटर, चंद्रपूर जिल्ह्यात 16 ते 18 मिलीमीटर, गडचिरोली जिल्ह्यात 7 ते 36 मिलीमीटर पावसाची शक्यता आहे. भंडारा जिल्ह्यात 10 ते 21 मिलीमीटर, गोंदिया जिल्ह्यात 8 ते 23 मिलीमीटर पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.

पश्चिम महाराष्ट्रातील हवामानाची स्थिती

पश्चिम महाराष्ट्रातील कोल्हापूर जिल्ह्यात 2 ते 6 मिलीमीटर, सांगलीला 1 ते 5 मिलीमीटर, सातारा जिल्ह्यात 1 ते 6 मिलीमीटर, सोलापूरला 2 ते 3 मिलीमीटर, पुणे जिल्ह्यात 1 ते 3 मिलीमीटर, आणि अहमदनगर जिल्ह्यात 2 मिलीमीटर हलक्या स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.

हवामान तज्ञांचा अंदाज: महाराष्ट्रात पावसाची स्थिती आणि शेतकऱ्यांसाठी कृषी सल्ला

ज्येष्ठ हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी महाराष्ट्रातील हवामान स्थितीबाबत महत्त्वपूर्ण अंदाज वर्तवला आहे. त्यांच्या मते, सध्याचा हवामान बदल आणि पावसाचे अनिश्चित चक्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आव्हानात्मक ठरत आहे. पुढील काही दिवसांमध्ये पावसाचे प्रमाण बदलत राहील, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी योग्य ती काळजी घेण्याची आवश्यकता आहे.

महाराष्ट्रातील पावसाचा अंदाज

डॉ. साबळे यांच्या म्हणण्यानुसार, सध्या महाराष्ट्रात विविध भागांमध्ये पावसाचे प्रमाण वेगवेगळे राहील. दक्षिणायन सुरू झाल्यानंतर हवामानातील बदलांमुळे काही ठिकाणी जोरदार पाऊस तर काही ठिकाणी हलका पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. हवेचे दाब बदलल्यामुळे वारे उत्तरेकडून दक्षिणेकडे वाहायला लागतात, ज्यामुळे पावसाचे चक्र बदलते आणि परतीचा मान्सून सुरू होतो. परिणामी, काही ठिकाणी जोराचे पाऊस तर काही ठिकाणी उघडीप राहते.

शेतकऱ्यांसाठी कृषी सल्ला

डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी शेतकऱ्यांसाठी काही महत्त्वाचे कृषी सल्ले दिले आहेत:

1. पाण्याचे व्यवस्थापन: आलं, हळद, सोन, बटाटा यांसारख्या पिकांची लागवड केली असेल, तिथं पाणी साचू देऊ नये. पाणी साचल्याने पिकांचे नुकसान होऊ शकते.
2. काढणीसाठी योग्य वेळेची निवड: पावसाची उघडीप मिळाल्यास, काढणीसाठी तयार असलेल्या घेवडा, सोयाबीन आणि इतर पिकांची काढणी करून त्यांना सुरक्षित स्थळी हलवावे. विशेषतः सोयाबीन पिकाची काढणी करण्यासाठी दहा ते पंधरा दिवसांची वाट पाहावी लागेल, त्यामुळे पावसाची स्थिती लक्षात घेऊन काढणी करावी.
3. भात पिकातील पाणी पातळी राखणे: भात पिकात पाच सेंटीमीटर पाण्याची पातळी राखावी. हे पिकांच्या वाढीसाठी आणि उत्पादनासाठी अनुकूल ठरू शकते.
4. फुलांची काढणी: फुलांची काढणी पावसाची उघडीप असताना करावी. मुगाच्या शेंगा आणि इतर शेंगांबाबतही याच प्रकारे काळजी घेण्याची गरज आहे.

हवामान बदलाचे परिणाम आणि शेतकऱ्यांची तयारी

डॉ. साबळे यांनी हवामान बदलामुळे होणाऱ्या परिणामांवरही विचार मांडला आहे. हवामानातील या बदलांमुळे काही ठिकाणी ढगफुटीचा पाऊस तर काही ठिकाणी पाण्याची टंचाई निर्माण होण्याची शक्यता आहे. हवामान बदलामुळे शेतकऱ्यांना अधिक काळजी घ्यावी लागणार आहे, कारण शेती पूर्णतः हवामानावर अवलंबून असते.

शेतकऱ्यांनी सध्याच्या परिस्थितीत योग्य पावले उचलून, आपल्या पिकांचे संरक्षण करावे आणि रब्बी हंगामाच्या पेरणीची तयारी करावी. पावसाचे प्रमाण अनिश्चित असल्यामुळे योग्य वेळेवर काढणी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शेतकऱ्यांनी त्यांच्या अडचणींना सामोरे जाऊन, एकत्रितपणे काम करून त्यातून बाहेर पडण्याचे आवाहन केले आहे.