पिक विमा दावा गेल्या दोन दिवसांपासून राज्यात मुसळधार पाऊस सुरू असून, अनेक ठिकाणी 65 मिलीमीटरपेक्षा जास्त पावसाची नोंद झाली आहे. या अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांच्या उभ्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. शेतकऱ्यांनी जर पीक विमा भरलेला असेल आणि त्यांचे पिके नुकसानीला सामोरे गेले असतील, तर नुकसान भरपाई मिळवण्याची ही एक महत्त्वाची संधी आहे.
आपल्या नुकसानाचा पिक विमा दावा केव्हा करावा?
शेतकऱ्यांनी आपल्या नुकसान झालेल्या पिकांची तक्रार विमा कंपनीला 72 तासांच्या आत करणे आवश्यक आहे. तक्रार वेळेत केल्यास, कंपनीला नुकसान भरपाई देणे बंधनकारक ठरते. शेतकऱ्यांनी आपल्या मोबाईलवरून ऑनलाईन तक्रार करणे गरजेचे आहे.
मोबाईलवरून पिक विमा दावा करावा?
मोबाईलवरून क्लेम प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. या प्रक्रियेबाबतची सविस्तर माहिती शेतकऱ्यांना देण्यात येणार आहे. क्लेम करण्यासाठी आवश्यक ती सर्व माहिती आपल्या मोबाईलवरून सहजपणे मिळवता येईल. शेतकऱ्यांनी हा लेख पूर्ण वाचून, कोणताही भाग चुकवू नये, कारण ही माहिती त्यांना तात्काळ नुकसान भरपाई मिळवण्यासाठी उपयुक्त ठरेल.
शेतकऱ्यांनी या महत्त्वाच्या माहितीचा उपयोग करून आपल्या नुकसान भरपाईच्या दाव्यासाठी त्वरित प्रक्रिया करावी, जेणेकरून त्यांना नुकसान भरपाई मिळवता येईल.
मोबाईलद्वारे पिक विमा दावा कसा करावा?
पिक विमा दावा करण्यासाठी, आपल्या मोबाईलमध्ये Play Store उघडून ‘Crop Insurance’ अॅप सर्च करा. हे अॅप डाउनलोड करून इन्स्टॉल करा आणि ओपन करा. अॅप ओपन झाल्यावर तुमच्या भाषेची निवड करा – मराठी, हिंदी, किंवा इंग्रजी. नंतर ‘नोंदणी खात्याशिवाय काम सुरू ठेवा’ या पर्यायावर क्लिक करा.
पिक विमा दावा प्रक्रिया
‘पीक नुकसान कळवा आणि नुकसान भरपाईचा दावा करा’ या पर्यायावर क्लिक करा. पुढे, ‘पीक नुकसानीची पूर्वसूचना’ या पर्यायावर क्लिक करा आणि तुमचा मोबाईल नंबर टाका. मोबाईलवर मिळालेल्या OTP चा वापर करून पुढील प्रक्रियेचे पालन करा. हंगाम, वर्ष, योजना, योजना निवडताना प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना हा पर्याय निवडा आणि राज्याची निवड करा. या सर्व माहितीची नोंद झाल्यानंतर, ‘निवडा’ बटणावर क्लिक करा.
अर्जाचा स्त्रोत या पृष्ठावर
सर्वप्रथम आपण नोंदणीचा स्त्रोत निवडावा लागतो. जर शेतकऱ्यांनी CSC (Common Service Center) वरून पीक विमा भरला असेल, तर CSC पर्याय निवडावा. जर शेतकऱ्यांनी ‘Farmer Online’ द्वारे पीक विमा भरला असेल, तर ‘Farmer Online’ पर्याय निवडावा. जवळपास 90% शेतकरी CSC चा वापर करतात.
अर्ज पॉलिसी क्रमांक आणि माहिती भरणे
अर्ज पॉलिसी क्रमांक टाकण्याचा पर्याय उपलब्ध आहे. जर तुमच्याकडे पीक विम्याची पावती असेल आणि त्यावर पॉलिसी क्रमांक असेल, तर त्यानुसार संबंधित बटण ‘ऑन’ करा आणि पॉलिसी क्रमांक टाका. पॉलिसी क्रमांक टाकल्यानंतर ‘यशस्वी’ बटणावर क्लिक करा. तुमच्या वेगवेगळ्या अर्जांची यादी स्क्रीनवर दिसेल. तुम्ही त्यात तुमचा अर्ज पॉलिसी क्रमांक टिक करून निवडू शकता. यानंतर, तुम्हाला तुमच्या पिकांची यादी दाखवली जाईल. कोणत्या पिकांसाठी क्लेम करायचा आहे, ते निवडून घ्या.
नुकसान भरपाईसाठी आवश्यक माहिती
त्यानंतर, पुढील पृष्ठावर, पिकांच्या नुकसानीविषयी माहिती भरावी लागेल. घटनेचा प्रकार निवडावा लागतो – उदा. अतिवृष्टीमुळे नुकसान झाले असल्यास ‘Excess Rainfall’ पर्याय निवडा, तर पूरपरिस्थितीमुळे नुकसान झाल्यास ‘Inundation’ पर्याय निवडा. घटना घडल्याचा दिनांक, पिकाच्या नुकसानीच्या वेळी पीक कोणत्या टप्प्यात होते, हे निवडा. ‘Standing Crop’, ‘Harvested’ किंवा ‘Cut and Spread’ हे पर्याय आहेत. नुकसान भरपाईची अंदाजित टक्केवारी आणि शेरा लिहून, या माहितीची नोंदणी पूर्ण करा.
नुकसान झालेल्या पिकांचे फोटो आणि व्हिडिओ अपलोड करा
पीक विमा क्लेम करताना शेतकऱ्यांना त्यांच्या नुकसान झालेल्या पिकांचे फोटो आणि व्हिडिओ अपलोड करणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, नुकसान झालेल्या पिकाचा एक फोटो अपलोड करण्यासाठी, अॅपमध्ये दिलेल्या ‘अपलोड’ बटणावर क्लिक करा. त्यानंतर, कॅमेरा ओपन होईल, जिथे नुकसान झालेल्या पिकाचा एक फोटो काढून ‘राइट’ बटणावर क्लिक करून फोटो अपलोड करा. यानंतर, नुकसान झालेल्या पिकाचा 5 सेकंदांचा व्हिडिओ तयार करून त्यालाही ‘अपलोड’ बटणावर क्लिक करून अपलोड करा.
तक्रार अर्ज सादर करण्याची प्रक्रिया
फोटो आणि व्हिडिओ अपलोड केल्यानंतर, ‘सादर करा’ बटणावर क्लिक करून तक्रार अर्ज सादर करा. तक्रार सादर झाल्यानंतर, कंपनीच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना एक Docket ID पाठवला जाईल. हा Docket ID मोबाईलवर SMS च्या माध्यमातून देखील मिळू शकतो. Docket ID प्राप्त झाल्यानंतर त्याचा स्क्रीनशॉट घ्या. जर तुम्हाला आणखी एखाद्या पिकाची तक्रार करायची असेल, तर यादीतून त्या पिकाची निवड करून, त्याच प्रक्रियेने तक्रार सादर करा.
तक्रार अर्जाच्या स्थितीची तपासणी
तक्रार अर्ज सादर केल्यानंतर, पीक विमा कंपनीने तुमची तक्रार स्वीकारली आहे की नाही हे तपासण्यासाठी ‘पीक नुकसान सद्यस्थिती’ बटणावर क्लिक करा. तुमचा Docket ID टाका आणि ‘यशस्वी’ बटणावर क्लिक करा. यानंतर, तुमची तक्रार स्वीकारली आहे का, की नाकारली आहे, याची संपूर्ण माहिती या पानावर दिसेल. तक्रार सादर केल्यानंतर चार-पाच दिवसांनी तक्रार स्थिती तपासा.
नुकसान सर्वेक्षण आणि विमा वितरण
तक्रार अर्ज स्वीकारल्यानंतर, कंपनीकडून काही प्रतिनिधी तुमच्या शेतात पिकाचे सर्वेक्षण करण्यासाठी पाठवले जातील. या सर्वेक्षणाद्वारे तुमचे नुकसान किती टक्के झाले आहे, हे ठरवले जाईल. त्यानुसार, विमा रक्कम तुमच्या बँक खात्यामध्ये वितरित केली जाईल.